Η μεγάλη «μπίζνα» των εργολάβων

Ρεπορτάζ: Πέτρος Κουσουλός

Ως «μπίζνα» ολκής ή μεγάλη «αβάντα» υπέρ των μεγαλοεργολάβων χαρακτηρίζεται από ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς η διασπάθιση δισεκατομμυρίων ευρώ που πραγματοποιούνταν κατά τη διάρκεια εκτέλεσης δημοσίων έργων, λόγω της πλημμελούς ή ελλειμματικής λειτουργίας των τεχνικών υπηρεσιών του Υπουργείου Υποδομών...

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, σωρεία δικαστικών αποφάσεων των Διοικητικών Εφετείων της χώρας «υποχρεώνει» το ελληνικό Δημόσιο να εκταμιεύει υπέρογκα ποσά για δρόμους, γέφυρες και αρκετά ακόμα κατασκευαστικά έργα, τα οποία είχαν υπερκοστολογηθεί, χωρίς -δυστυχώς- να ελεγχθούν από κανέναν.

Αυτό συνέβαινε επειδή οι κατασκευαστικές εταιρείες εκμεταλλεύονταν την... απροθυμία ή την περίεργη κωλυσιεργία των αρμόδιων τεχνικών υπηρεσιών που δεν φρόντιζαν να κάνουν το αυτονόητο: να επιμετρήσουν τα έργα και να διορθώσουν ή να εγκρίνουν τον λογαριασμό αλλά και την πάγια νομολογία που θέλει «ουδέν λάθος να αναγνωρίζεται μετά την αποχώρηση από το ταμείο».

Σε απλά Ελληνικά σημαίνει ότι, άπαξ και ο λογαριασμός ενός έργου δεν είχε διορθωθεί από την υπεύθυνη υπηρεσία εντός τριών μηνών, τα ελληνικά δικαστήρια ήταν υποχρεωμένα να επιδικάσουν στους μεγαλοεργολάβους οποιοδήποτε ποσό εκείνοι ισχυρισθούν ότι κόστισε το έργο, ανεξάρτητα από τις οποιαδήποτε πλημμέλειες, ανακρίβειες και υπερτιμολογήσεις.

Το μεγάλο κόλπο

Το πιο ανησυχητικό της υπόθεσης είναι ότι το αρμόδιο υπουργείο (πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ και νυν Υποδομών) εμφανιζόταν, μέχρι σήμερα, να έχει τον ρόλο του «απλού θεατή», καθώς η πολιτική ηγεσία του αδιαφορούσε για τον πακτωλό των εκατομμυρίων -από το υστέρημα του ελληνικού λαού- που δινόταν σε κατασκευαστικές-κολοσσούς ανεξάρτητα από τις πραγματικές υπηρεσίες που είχαν προσφέρει στο κράτος.

Μέχρι σήμερα ουδείς υπάλληλος των τεχνικών υπηρεσιών είχε ελεγχθεί, προκειμένου να εξηγήσει τους λόγους που δεν τηρείται η διορία του τριμήνου, με αποτέλεσμα οι εργολάβοι να λάμβαναν τα ποσά που οι ίδιοι επιθυμούσαν κατόπιν προσφυγής στη Δικαιοσύνη.   

Από τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η zougla.gr προκύπτει ότι το τελευταίο διάστημα έχουν υπάρξει δεκάδες αποφάσεις των διοικητικών δικαστηρίων που επιδικάζουν απίστευτα ποσά στις κατασκευαστικές εταιρείες λόγω παρέλευσης του τριμήνου.

Πλέον πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί εκείνο πολύ γνωστής εταιρείας η οποία προσέφυγε σε Διοικητικό Εφετείο, προκειμένου να ικανοποιηθούν τα «χρυσά» αιτήματά της για την κατασκευή περιφερειακού δρόμου σε μεγάλη πόλη της Στερεάς Ελλάδας. Τα αιτήματα, φυσικά, ικανοποιήθηκαν, καθώς επί τρεις μήνες ουδείς από το αρμόδιο υπουργείο μπήκε στον κόπο να ελέγξει αν το έργο πραγματικά κόστισε τόσο.

Ανώτατες δικαστικές «πηγές» είναι αποκαλυπτικές για τον τρόπο με τον οποίο στήνεται η μεγάλη «κομπίνα»:

Σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, κατά την εκτέλεση ενός έργου, ο συμβαλλόμενος εργολάβος είναι υποχρεωμένος (μετά την περάτωση των εργασιών) να υποβάλει στην τεχνική υπηρεσία του υπουργείου που διευθύνει το έργο (Διευθύνουσα Υπηρεσία) την αποκαλούμενη «τελική επιμέτρηση του έργου». Πρόκειται για τον πίνακα που ανακεφαλαιώνει όλες τις ποσότητες των εργασιών που έχουν γίνει κατά είδος, τιμή μονάδας, κ.τ.λ..

Στη συνέχεια, στην ίδια υπηρεσία υποβάλλεται η έγκριση του λογαριασμού, προκειμένου να πληρωθεί. Σε αυτό το σημείο αρχίζουν τα παράδοξα της υπόθεσης, καθώς, παρόλο που η αρμόδια υπηρεσία είναι υποχρεωμένη να ελέγξει την ακρίβεια των παραπάνω στοιχείων έχοντας τη δυνατότητα είτε να εγκρίνει, είτε να αρνηθεί την έγκριση, είτε να προβεί σε διορθώσεις των τιμών, εντούτοις κάτι τέτοιο ουδέποτε συμβαίνει.  

Το αποτέλεσμα είναι να παρέρχεται το τρίμηνο, ουδείς έλεγχος να πραγματοποιείται και βάσει της νομολογίας ο λογαριασμός των μεγαλοεργολάβων να θεωρείται αυτοδικαίως εγκεκριμένος, χωρίς η Διευθύνουσα Υπηρεσία του υπουργείου να έχει το δικαίωμα να πραγματοποιήσει την παραμικρή τροποποίηση. Ακολούθως, βέβαια, τα αρμόδια διοικητικά δικαστήρια «αναγκάζονται» να εκδίδουν τις αποφάσεις διασπάθισης του δημοσίου χρήματος.

Τα ερωτήματα

Οι ίδιοι «κύκλοι» που θεωρούν βέβαιο ότι το μείζονος σημασίας θέμα θα απασχολήσει τη νέα ηγεσία του υπουργείου, εκφράζουν και ορισμένα ερωτήματα για την πολιτική ασυδοσίας των περασμένων ετών, όπως:

- Για ποιο λόγο, παρόλο που οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου γνωρίζουν τη διαμορφωθείσα νομολογία, δεν επιλαμβάνονται του ελέγχου των έργων εντός τριμήνου αλλά αρκετό καιρό αργότερα;

- Εάν, υποθετικά, υπάρχει φόρτος εργασίας, γιατί υποθετικά δεν επιστρέφουν έγκαιρα τον λογαριασμό προς επανασύνταξη και επανυποβολή, παρά κάθονται αμέτοχοι;

- Γιατί, ενώ γνωρίζουν τα τεράστια ποσά που διακυβεύονται κατά την εκτέλεση δημοσίων έργων, χειρίζονται με… δυσεξήγητη αδιαφορία τα συγκεκριμένα θέματα; Μήπως, εξυπηρετούνται άλλα συμφέροντα;

- Για ποιο λόγο μέχρι σήμερα το αρμόδιο υπουργείο δεν ζητούσε εξηγήσεις και δεν απέδιδε ευθύνες στα όργανα και τους υπαλλήλους των τεχνικών υπηρεσιών που είναι αρμόδιοι για τη διεκπεραίωση των συγκεκριμένων υποθέσεων; 

zougla